Detektory nieśladowe

Dokonują rejestracji i analizy skutków oddziaływań cząstek z ośrodkiem materialnym, po uprzednim przetworzeniu tych skutków na sygnały elektryczne. Do nieśladowych detektorów jądrowych należą:

1. Detektory elektryczne stanowią wypełnione gazem naczynia z umieszczonymi wewnątrz elektrodami. Dzięki utrzymaniu między elektrodami stałego napięcia  w detektorze istnieje pole elektryczne. Elektrony i dodatnie jony, wytworzone w naczyniu podczas przejścia cząstki naładowanej, poruszają się pod wpływem pola elektrycznego ku elektrodom i po dojściu do nich wywołują impuls elektryczny. Należą do nich:

1.1. Komora jonizacyjna, która pozwala na rejestrację całkowitego impulsu wywołanego sumarycznym efektem jonizacji spowodowanej przejściem wielu czastek przez komorę. Komory jonizacyjne stosowane są do wyznaczania strumieni cząstek i natężeń źródeł promieniotwórczych.

1.2. Licznik Geigera-Müllera, składa się z metalowego cylindra o średnicy kilku cm, wypełnionego gazem szlachetnym. W środku cylindra biegnie cienki izolowany drut stanowiący anodę. Pomiędzy uziemionym cylindrem, a drutem wytwarzane jest pole elektryczne. Cząstka przechodząca przez  licznik powoduje powstanie wewnątrz licznika jonów, które przyśpieszane polem elektrycznym tworzą lawinę jonów dodatnich i elektronów. Te ostatnie ze względu na małą masę bardzo szybko osiagają anodę, powodując przepływ prądu przez opór R i tak duży spadek napięcia na anodzie, że przerywa on dalszy rozwój lawiny. Ten krótkotrwały spadek napięcia nosi nazwę impulsu. Rejestrując poszczególne impulsy, z których każdy odpowiada przejściu przez licznik pojedynczej cząstki, możemy ustalić liczbę cząstek przechodzących przez licznik

 1.3. Detektor półprzewodnikowy to detektor, w którym zasadniczą rolę odgrywa półprzewodnik. Przewodnictwo elektryczne tego półprzewodnika zależy od ilości nośników ładunku typu elektronowego lub dziurowego. Detektor ten rejestruje skutki jonizacji, polegającej na wytworzeniu par elektron-dziura. Energia potrzebna do wytworzenia takiej pary nośników jest rzędu kilku eV, dzięki czemu zdolność rozdzielcza urządzeń tego typu, stosowanych do wyznaczania energii rejestrowanych cząstek, jest znacznie wyższa niż w zwykłych jonizacyjnych detektorach. Odbierany z elektrod sygnał, wytwarzany w detektorach elektrycznych przez cząstki jonizujące jest z reguły wzmacniany i rejestrowany przez pomocnicze układy elektroniczne.  

2. Detektory optyczne układy, w których przejście cząstki jonizującej przez ciało robocze powoduje emisję fotonów, które są następnie rejestrowane i analizowane przez odpowiednie układy przekształcające sygnały optyczne na elektryczne. Zasadniczymi elementami takich układów przekształcających są fotopowielacze.