Plan wdrożenia technologii HTR w Polsce
Początki
Zwiększenie wydajności elektrowni węglowych w ramach synergii jądrowo-węglowej wymaga wprowadzenia technologii reaktorów wysokotemperaturowych, które stałyby się źródłem ciepła niezbędnego do wytwarzania wodoru i tlenu, produkcji paliw syntetycznych oraz do recyklingu CO2. Prace nad polskim projektem synergii jądrowo-węglowej trwają od 2006 roku, kiedy to zostało powołane konsorcjum czołowych polskich uczelni i instytutów badawczych:
- Akademia Górniczo - Hutnicza, Kraków
- Główny Instytut Górnictwa w Katowicach
- Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu
- Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawia
- Instytut Energii Atomowej, Świerk
- Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie
- Instytut Inżynierii Chemicznej PAN w Gliwicach
- Instytut Problemów Jądrowych, Świerk
- Politechnika Częstochowska
- Politechnika Śląska w Gliwicach
- Politechnika Warszawska
- Politechnika Wrocławska
- Uniwersytet Śląski
- Uniwersytet Warszawski
Celem powołania tego konsorcjum było i jest przyciągnięcie do Polski technologii reaktorów wysokotemperaturowych oraz, wykorzystując doświadczenie i wiedzę w zakresie technologii węglowych, doprowadzenie do synergii obu technologii. Ważne jest również nadanie temu projektowi rangi europejskiej, czym również zajmuje się wspomniane konsorcjum.
Teraźniejszość
Od 2006 roku projekt wdrożenia reaktorów HTR jest jednym z priorytetów polskiej gospodarki. Strategia Rozwoju Atomistyki w Polsce już od 2006 roku obejmuje również technologię HTR. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Gospodarki popierają projekt synergii jądrowo-węglowej. Dokument, nad którym pracuje polski rząd, "Polityka energetyczna Polski do 2030 roku", będzie zawierał deklarację wsparcia idei synergii jądrowo-węglowej, co stanowi początek podejmowania kluczowych decyzji w sprawie polskiej energetyki jądrowej. Projekt ten zyskał również poparcie ze strony Europy w ramach projektu EUROPAIR (End-User Requirements fOr industrial Process heat Applications with Innovative nuclear Reactors for Sustainable energy supply)oraz HTR-NT (High Temperature Reactor Technology Network). W ramach programu EUROPAIR prowadzone są poszukiwania partnerów przemysłowych zainteresowanych wykorzystaniem wysokotemperturowego ciepła do 800oC oraz mocą cieplną rzędu 100 MW (żródło danych: L. Pieńkowski, "Synergia węglowo-jądrowa - perspektywa technologiczna dla wielkiej syntezy chemicznej w Polsce", czasopismo CHEMIK nauka-technika-rynek, 61, 11/2008, strony 587-593).
Wdrożenie polskiej inicjatywy uwolni znaczne środki unijne na badania HTR już w 7PR.
(źródło schematu: L. Pieńkowski, "Synergia węglowo-jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw i wychwytu CO2", konwersatorium, Politechnika Warszawska, 17.01.2008)
Jednym z działań proponowanych w ramach synergii jądrowo-węglowej jest dążenie do wybudowania na tereni Polski ośrodka europejskiego z instalacją HTR sprzężoną z instalacjami przemysłowymi. Moc cieplna reaktora w takim ośrodku ma wynosić 500 MW i produkować ciepło o temperaturze do 800 oC. Sam ośrodek ma powstać do roku 2020. Dlatego konieczne jest przyspieszenie prac nad materiałami, które będą odporne na tak wysoką temperaturę, a także nad metodami pozyskiwania wodoru i tlenu na skalę przemysłową, jak również produkcji paliw syntetycznych z węgla i z CO2. Wszystko wskazuje na to, że program utworzenia w Polsce takiego ośrodka jest możliwy do zrealizowania. Ponieważ sam reaktor wysokotemperaturowy to jeszcze daleka przyszłość, zatem aby nie tracić czasu reaktorem w tym ośrodku będzie LWR. Technologia reaktorów LWR jest znana i wypróbowana. Wykorzystując ten fakt można już w perspektywie kilku lat rozpocząć realizację projektu synergii jądrowo-węglowej, co będzie początkiem powrotu technologii jądrowych do Polski.