Teoria Einsteina ruchów Browna.

Teoria ta stanowi początki nierównowagowej fizyki statystycznej. Podobną teorię w 1905 roku przedstawił również polski fizyk M. Smoluchowski.
Około 1827 roku botanik Brown obserwował pod mikroskopem ruch pyłków roślinnych pewnej rośliny w cieczy i zinterpretował ten ruch jako formę życia. Zjawisko to wytłumaczyła kinetyczna teoria gazu (cieczy) : pyłki roślin są na tyle małe, że są wrażliwe na uderzenia cząsteczek cieczy. Wnioskiem z tej teorii jest, że nie tylko pyłek ma pewien rozkład prędkości, ale również ciecz, w której ten pyłek był obserwowany.