Dawka promieniowania.

 

          Najbardziej istotnym czynnikiem w technologii napromieniowania żywności jest ilość zaabsorbowanej energii, czyli dawka promieniowania jonizującego.

Do napromieniania żywności wykorzystuje się promieniowanie jonizujące, wywołujące w obojętnych elektrycznie atomach i cząsteczkach zmiany w ładunkach elektrycznych, czyli jonizację. Wykorzystywane jest promieniowanie gamma (g), przyspieszone elektrony (e-), a niekiedy – promieniowanie X.

Radiacyjna technologia konserwowania żywności pozwala osiągnąć różne cele w zależności od zastosowanej dawki promieniowania i warunków w jakich ten proces się odbywa, m.in. temperatury i dostępu tlenu.

 

          Dla osiągnięcia pożądanego efektu każdy produkt musi być napromieniowany niezbędną dawką promieniowania. Jednostką dawki zaabsorbowanej jest jeden gray (Gy).

 

1 Gy = 1J/1kg

 

1 Gy określa średnią wartość energii zaabsorbowanej w przeliczeniu na jednostkę masy napromieniowanego produktu. Jednostką większą i częściej używaną jest 1 kilogray (1 kGy).

 

1 kGy = 1000 Gy

 

Gray (Gy) jest jednostką dawki pochłoniętej. 1 Gy odpowiada energii 1 J (dżula) pochłoniętej przez 1 kg materii.

 

Stosując małe dawki promieniowania – do 1 kGy (kilogreja) – można opóźnić dojrzewanie lub zahamować kiełkowanie w produktach pochodzenia roślinnego, zwalczać szkodniki oraz pasożyty.

Napromienianie żywności średnimi dawkami – do 10 kGy – inaktywuje bakterie, pleśnie, drożdże i mikroflorę patogenną, co sprawia, że wydłuża się okres jej trwałości i zmniejsza liczba zatruć pokarmowych.

Duże dawki – 10-50 kGy – stosowane są do sterylizacji produktów żywnościowych.

 

Komisja Kodeksu Żywnościowego FAO i WHO określiła tzw. standard światowy; zgodnie z nim do napromieniania żywności można stosować promieniowanie g lub X o energii nie przekraczającej 5 MeV. Kodeks zaleca górną dawkę 10 kGy jako wystarczającą do osiągnięcia ww. celów z wyjątkiem radiacyjnej sterylizacji.




Powrót