Wybuchem nazywamy wyzwolenie dużej ilości energii w krótkim okresie czasu, na ograniczonej przestrzeni. Wyzwoleniu energii towarzyszy znaczny wzrost temperatury i dlatego produktami wybuchu są bardzo gorące gazy. Gazy te, o bardzo wysokim ciśnieniu rozprężają się gwałtownie, napierając z wielką siłą na otaczającą materię (powietrze, wodę lub ziemię) i to jest przyczyną niszczącego działania wybuchu przez podmuch lub uderzenie.
Z energetycznego punktu widzenia można wyróżnić tyle rodzajów wybuchów ile jest rodzajów energii. Istnieją więc wybuchy gazu wskutek jego ucieczki z pękniętej instalacji, kabla elektrycznego pod wpływem dużego impulsu prądu czy meteorytu przy zderzeniu z planetą. Wszystkie powyższe przykładowe wybuchy są skutkiem energii powstałej w procesach fizycznych. Innego rodzaju są wybuchy chemiczne, podczas których wyzwala się energia wiązania atomów np. utleniania palonego gazu zmieszanego z powietrzem. Wybuchy jądrowe zaś są wynikiem wyzwolenia energii jądrowej w niekontrolowanej reakcji rozszczepienia jąder pierwiastków ciężkich lub w wyniku reakcji termojądrowej.