2. Próby z rozkładu normalnego - rozkład chi^2

Każdy pomiar możemy rozważać jako pobieranie próby z populacji wszystkich możliwych do wykonania pomiarów danej wielkości. Oznaczmy więc przez gi wyniki pomiarów wielkości fi . Jak zwykle, wyniki pomiarów obarczone są niepewnościami pomiarowymi, które na ogół podlegają rozkładowi Gaussa z odchyleniami  standardowymi

Wielkość

(6.2.1)

ma znormalizowany rozkład Gaussa, tj. o wartości oczekiwanej a=0 i odchyleniu standardowym .

Zdefiniujmy nową wielkość X2 w postaci

(6.2.2)

Tak zdefiniowana wielkość podlega tzw. rozkładowi (czytaj - "chi-kwadrat"). Kształt tego rozkładu zależny jest od jednego tylko parametru stanowiącego liczbę całkowitą i zwanego liczbą stopni swobody (ang. Number of Degrees of Freedom, NDF, Akronim ten często spotyka się w podręcznikach i pracach z fizyki. ) W rozważanym przez nas przypadku liczba stopni swobody równa jest liczbie N

Przykładowe kształty rozkładów dla kilku wartości N pokazuje rysunek 6.2.1. Uruchamiając aplikację można zobaczyć kształty rozkładów dla innych wartości liczby stopni swobody.

MS-Excel Interaktywna ilustracja graficzna  

Kliknij w polu rysunku.

Rys6.1.1. Rozkłady chi^2 dla liczby stopni swobody: N1=10, N2=6, N3=3, N4=2

Dystrybuantę rozkładu można zapisać wzorem

(6.2.3)

gdzie , a jest tzw. funkcją gamma stanowiącą uogólnienie pojęcia silni.

Rys 6.2.2. Przykładowe kształty dystrybuanty rozkładów  chi^2

Co reprezentuje kształt rozkładu z punktu widzenia analizy danych pomiarowych? Powiedzieliśmy, że rozkład wartości gi  to rozkład wyników pomiarów, np. wartości oporu dla zadanych wartości temperatury. Wartościami  fmogą być wartości przewidywane przez jakiś opis teoretyczny. Wyrażenie (6.2.1) podlega znormalizowanemu rozkładowi normalnemu, oczywiście pod warunkiem, że opis teoretyczny prawidłowo odzwierciedla badany doświadczalnie proces, a wyniki pomiarów podlegają rozkładowi Gaussa. Niespełnienie tych warunków wywoła odstępstwa tego rozkładu od od rozkładu normalnego, a w konsekwencji odstępstwa rozkładu wartości X2 od rozkładu .