Zadanie 5.3   ruch ładunku w polu elektrycznym

wahadło matematyczne

Przypomnijmy sobie wiadomości o ruchu wahadła z kursu Fizyki 1.

Wahadłem matematycznym nazywamy punkt materialny zawieszony na nieważkiej i nierozciągliwej nici w polu grawitacyjnym. Jeśli wahadło takie wychylimy z położenia równowagi, tak aby nić tworzyła z kierunkiem pionowym (jest to kierunek działania siły grawitacji) kąt a, to zacznie się ono wahać w płaszczyźnie pionowej.
Dla małych kątów a będzie to ruch harmoniczny. Równanie charakteryzujące ten ruch ma postać:

,

gdzie: g to przyśpieszenie grawitacyjne, L to długość nitki wahadła, a to kąt wychylenia od położenia równowagi.  Okres wahań T0 dla takiego wahadła  jest :

 .

Rys.5.3.2. Wahadło matematyczne.

 W naszym zadaniu, gdy nie ma oddziaływania elektrycznego tj.

  to okres wahań kulki równy jest T0 (to okres wahań wahadła matematycznego o długości L).

wahadło matematyczne w kondensatorze

Naładowana kulka znajduje się w polu grawitacyjnym i w polu elektrycznym wytworzonym w kondensatorze. Na kulkę oddziałuje Ziemia siłą grawitacji oraz siła oddziaływania elektrostatycznego. Okres wahań kulki zależy od wypadkowej Fw tych  siły:

,

gdzie , .

Gdy zwrot wektora E zgodny ze zwrotem wektora g to: Gdy zwrot wektora E przeciwny do zwrotu wektora g to:

 

Wypadkowa siła Fw będzie miała wielkość  ,

a przyspieszenie masy kulki odpowiednio

.

Dlatego okres wahań  .

  Wypadkowa siła Fw będzie miała wielkość,

a przyspieszenie masy kulki odpowiednio

.

Dlatego okres wahań .

Jeśli uwzględnimy, że dla wahadła matematycznego ,
 to:

. .

 

Poprzez zmianę polaryzacji okładek kondensatora uzyskujemy zmianę zwrotu wektora natężenia pola elektrostatycznego. Okres wahań kulki zależy od wypadkowej siły oddziaływania: siły grawitacji i siły elektrostatycznej.

 wskazówka

rozwiązanie

odpowiedź