Maria Skłodowska
Curie
Urodziła
się w Warszawie 7 listopada 1867 r.
Ojciec - Władysław Skłodowski, matka - Bronisława Boguska.
W 1878 r. umiera matka Marii Skłodowskiej - Bronisława Boguska.
Maria ma 10 lat.
W 1883 r. Maria Skłodowska za złotym medalem ukończyła gimnazjum
(w wieku 15 lat).
Lata 1890-1891 - Maria Skłodowska uzyskuje dostęp do Laboratorium
Muzeum Przemysłu i Rolnictwa . Kierownikiem Pracowni Fizycznej w
Muzeum był kuzyn Marii - Boguski Jerzy (1853-1933) - fizyko chemik.
W latach 1875-1876 był asystentem Dmitrija Mendelejewa (1834 -1907).
Po powrocie do Polski utrzymywał przyjacielskie stosunki ze swoim
nauczycielem, posyłał mu nowe prace i komunikaty o planach naukowych.
W liście wysłanym w 1898 r . do Dmitrija Mendelejewa poinformował
go o odkryciu polonu i radu przez Marię Skłodowską - Curie.
1891 r. wyjazd Marii Skłodowskiej na studia do Paryża
1893 r. Maria Skłodowska uzyskuje licencjat z fizyki
1894 r. Maria Skłodowska poznaje swojego Pierre'a Curie,
który wydał jej się miły. Uzyskuje licencjat z matematyki.
26
lipca 1895 r. małżeństwo Marii Skłodowskiej z Pierre
Curie.
12 września 1897 r. - urodziny córki
Ireny.
1898 r. pierwsza samodzielna praca naukowa Marii Skłodowskiej
- Curie zaproponowana przez prof. Gabriela Lippmanna "Własności
magnetyczne zahartowanej stali".
1898 r. odkrycie polonu i radu przez małżonków Curie.
1899 r. Maria Skłodowska -Curie po raz pierwszy od zamążpójścia
przebywa w Polsce w Zakopanem . Towarzyszy jej mąż - Pierre Curie.
Spotyka się tam z rodziną, miedzy innymi z bratem Józefem, siostrą
- Bronisławą i ojcem - Władysławem. Siostra Marii Skłodowskiej -
Curie - dr Bronisława Dłuska buduje w Zakopanem sanatorium dla chorych
na płuca.
1900- 1905 r. Od października 1900 r. Maria Skłodowska -
Curie pracuje w Wyższej Szkole Normalnej w Sevres, jako pierwsza
profesor - kobieta. W szkole kształcą się przyszłe nauczycielki
żeńskich szkól licealnych. Wśród wykładowców byli najwybitniejsi
uczeni Sorbony i College de France.
1902 r. umiera ojciec Marii - Władysław Skłodowski.
1902 r. Maria Skłodowska - Curie ustala własności radu.
1903 r. Przedwcześnie urodzone drugie dziecko Marii nie przeżywa.
Maria Skłodowska - Curie zostaje laureatką Nagrody Nobla z Fizyki
za odkrycie promieniotwórczości i pierwiastków promieniotwórczych.
6 grudnia 1904 r. urodziny córki
Ewy.
19 kwietnia 1906 r. - tragiczna śmierć męża Pierra
Curie (wpadł pod wóz). Maria obejmuje Katedrę Fizyki na Sorbonie.
1910 r. Maria Skłodowska - Curie otrzymuje metaliczny rad.
Polonu Maria Curie nie wyodrębniła. Wyodrębniono jednak ten pierwiastek
w czystej postaci w jej laboratorium i dokonano z nim szereg ciekawych
eksperymentów .
29 października 1911 r. Maria Skłodowska - Curie uczestniczy
w I Kongresie Solvajowskim w Brukseli. Chemik i przemysłowiec francuski
Solvay Ernest (1838-1922) założyciel Międzynarodowego Instytutu
Fizyki zorganizował obrady tego Kongresu.
Wśród uczestników Kongresu znaleźli się miedzy innymi:
- Goldschmidt Robert B.- chemik, wspólpracownik Ernesta Solva
- Planck Max Karl (1858-1947) fizyk niemiecki - laureat Nagrody Nobla z Fizyki w 1918 r.
- Sommerfeld Arnold (1868-1951) fizyk niemiecki.
- Maurice de Broglie (1875- 1960) fizyk francuski.
- Rutherford Ernest (1871-1937) fizyk angielski - laureat Nagrody Nobla z Chemii w 1908 r.
- Einstein Albert (1879- 1955) fizyk niemiecki - laureat Nagrody Nobla
z Fizyki w 1921 r.
- Langevin Paul (1872- 1946) fizyk francuski.
- Nernst Walter Hermann (1864-1941) chemik niemiecki -laureat Nagrody Nobla z Chemii w 1920 r.
- Brillouin Marcel (1854- 1948) fizyk francuski.
- Solvay Ernest (1838-1922) chemik i przemysłowiec belgijski.
- Warburg Emil Gabriel (1846-1931) fizyk niemiecki.
- Lorentz Hendrik Antoon (1853-1928) fizyk holenderski -Laureat Nagrody
Nobla z Fizyki w 1902 r.
- Perrin Jean Baptiste (1870-1942) fizyk francuski - laureat Nagrody
Nobla z Fizyki w 1926 r.
- Pioncare Henri (1854- 1912) -matematyk i filozof francuski.
1911 r. przyznanie Marii Skłodowskiej - Curie
Nagrody Nobla z Chemii za odkrycie nowych pierwiastków i otrzymanie
radu w stanie czystym.
6 maja 1912 r. Delegaci Towarzystwa Naukowego Warszawskiego
przeprowadzają z Marią Skłodowską- Curie rozmowę w Paryżu. Przewodniczącym
delegacji jest Sienkiewicz Henryk ( 1846 - 1916) pisarz polski,
laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury ( 1905 r.). Delegaci
namawiają Marię do powrotu do Polski. Propozycja Towarzystwa była
dla Marii Curie bardzo mila, bo odpowiadała dawno żywionej przez
nią chęci pracowania w rodzinnym środowisku. Dla urzeczywistnienia
jej nie wahałaby się rozstać ze starszą córką, która musiałaby pozostać
w Paryżu. W odpowiedzi delegatom Maria Curie nie mogła na razie
zdecydować się na przyjazd do Warszawy i opuszczenie Paryża z powodu
złego stanu zdrowia, który rodził w niej wątpliwości czy w ogóle
będzie w stanie pracować naukowo, i czy zdoła zorganizować nową
pracownię radiologiczną. Poczuwała się także do obowiązku zorganizowania
budującego się w Paryżu Instytutu im. jej męża
Decyzję ostateczną Maria Curie odłożyła do czasu usunięcia powyższych
przeszkód. Maria Skłodowska - Curie nadesłała na adres Towarzystwa
kosztorys urządzenia pracowni radiologicznej. Pragnęła ją uruchomić
mimo powyżej przedstawionych przeszkód do lipca 1913 r.
1914 r. wybuch I wojny światowej. Przerwana zostaje łączność
Marii Skłodowskiej - Curie z pracownią radiologiczną w Warszawie.
W czasie wojny zajmuje się między innymi organizowaniem wojskowego
lecznictwa radiologicznego.
1919 r. praca w Instytucie Radowym w Paryżu.
1920 r. Marię Skłodowską - Curie odwiedza w Instytucie Radowym
przy ul. Pierre Curie w Paryżu dziennikarka amerykańska z Nowego
Jorku - p. Meloney ( Missy). Organizuje ona pobyty Marii Skłodowskiej
- Curie w USA ( 1921 i 1929 r.)
1921
r. (4 maj - 28 czerwiec) pierwsza podróż do USA. Spotkanie z
prezydentem USA (od 1921 r.) Hardingiem Warrenem Gamalielem (1865-1923).
W USA przebywa wraz z córkami Ireną i Marią. Odbiera 1 g radu zamknięty
w szkatułce, do której zloty kluczyk wręczył jej prezydent USA Harding.
1922 r. udział w pracach Międzynarodowej Komisji Współpracy
Intelektualnej w Genewie.
1925r. Udział w uroczystości poświecenia kamienia węgielnego
pod Instytut Radowy w Warszawie. Maria spotyka się z prezydentem
Wojciechowskim Stanislawem (1869-1953) - drugim prezydentem RP (1922-1926)
oraz z polskimi fizykami i chemikami.
1929
r. (październik) druga podróż do USA . Maria Sklodowska-Curie
jest gościem prezydenta USA (1929 - 1933) Hoovera Herberta Clarka
(1874- 1964). Przez kilka dni mieszka w Białym Domu. Ameryka daruje
Marii Curie drugi gram radu (pierwszy gram podarowano jej w 1921
roku). Zwiedza Uniwersytet Sw. Wawrzyńca (26 października) pod opieka
Younga Owena D. (1874 - 1962) - prawnika i ekonomisty amerykańskiego.
Na frontonie gmachu fizyki znajduje się płaskorzeźba w kamieniu
przedstawiająca jej wizerunek. Bierze także udział w jubileuszu
Edisona
29 maja 1932 r. uczestniczy jako honorowa kierowniczka w
uroczystości otwarcia Instytutu Radowego im. Marii Skłodowskiej
- Curie w Warszawie. Dyrektorem Instytutu Radowego została jej siostra
dr Bronisława Dłuska. Wykończony w pełni został szpital należący
do Instytutu Radowego . Maria Skłodowska - Curie uczestniczy w jego
inauguracji wraz z prezydentem RP (1926-1939) chemikiem prof. Ignacym
Mościckim (1867 - 1946) . Uczestniczy także w sadzeniu drzewek przed
Instytutem Radowym. Jest to ostatnia podróż Marii Skłodowskiej -
Curie do Polski.
1933 r. (wiosna) ostatnie wykłady na Sorbonie.
Maria Skłodowska - Curie umiera 4 lipca 1934 r. na skutek
anemii złośliwej aplasycznej o przebiegu gwałtownym, gorączkowym.
1934 r. Towarzystwo Naukowe Warszawskie wybija medal pamiątkowy
ku czci Marii Skłodowskiej - Curie.
W 1935 r. ukazuje się książka Marii Curie . Na okładce widnieją
słowa: Maria Curie. Profesor Sorbony, Laureatka nagród Nobla z fizyki
i chemii. Tytuł "PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ".
W 1953 r. ukazało się w Polsce II wydanie tej książki. Maria
Skłodowska - Curie. Promieniotwórczość . PWN, Warszawa, 1953. (
tłum. z jez. francuskiego).
W 1954 r. ukazały się także w wyd. . PWN Prace Marii Skłodowskiej
- Curie zebrane przez Irene Joliot - Curie.
Na cześć małżonków Curie nadano nazwę KIUR pierwiastkowi transuranowemu
odkrytemu w 1944 r. w zespole badawczym Gleena T. Seaborga ur. 1912
w USA ; ( sposób odkrycia - przez bombardowanie plutonu-239 (Z =
94 ) cząstkami alfa). Kiur jest to 96 pierwiastek w układzie okresowym
( Kiur , Cm, Z = 96).
Literatura:
- Katalog wydany z okazji setnej rocznicy odkrycia polonu i
radu .
|