Zestawienie przyczyn awarii.
W grudniu 1983 roku oddano do użytku IV blok energetyczny elektrowni jądrowej w Czarnobylu. Przed uruchomieniem nie wykonano badań kontrolnych turbogeneratorów i przez 3 lata reaktor pracował z niesprawnym systemem bezpieczeństwa. Ponadto obsługę bloku stanowili w większości specjaliści z dziedziny urządzeń cieplno-mechanicznych, a nie urządzeń jądrowych (reaktorów). Przeprowadzili oni eksperyment, w wyniku którego spowodowali 100-krotny wzrost mocy reaktora i wybuch pary wodnej, po którym nastąpił wybuch prawdopodobnie uwolnionego wodoru. W ogólności można powiedzieć, że przyczyną katastrofy była błędna konstrukcja reaktora (spadek gęstości wody chłodzącej powodował wzrost mocy) oraz nieodpowiedzialna i niekompetentna obsługa.
Naruszenie bezpieczeństwa | Motywacja | Skutki |
Zmniejszenie operacyjnego zapasu reaktywności znacznie poniżej dopuszczalnej wielkości | Dążenie do wyjścia z "jamy jodowej" | Zabezpieczenie awaryjne reaktora okazało się nieefektywne |
Spadek mocy poniżej poziomu przewidzianego w programie badań | Błąd operatora przy wyłączeniu podsystemu lokalnej automatycznej regulacji | Reaktor znalazł się w stanie trudnym do sterowania |
Włączenie w obiegu reaktora wszystkich głównych pomp cyrkulacyjnych z przekroczeniem wydatków poszczególnych pomp | Realizacja wymagań wynikających programu badań | Temperatura czynnika chłodzącego w wymuszonym obiegu chłodzenia zbliżyła się do temperatury nasycenia |
Wyłączenie układu awaryjnego chłodzenia reaktora | Chęć uniknięcia fałszywych zadziałań systemu chłodzenia reaktora podczas badań | Utrata możliwości zmniejszenia skali awarii |
Zablokowanie zabezpieczenia reaktora od sygnału wyłączenia dwóch turbozespołów | Zamiar powtórzenia w razie konieczności eksperymentu | Utrata możliwości automatycznego wyłączenia reaktora |
Zablokowanie zabezpieczeń od przekroczenia poziomu wody i ciśnienia pary w separatorze | Chęć dokończenia badań mimo niestabilnej pracy reaktora | Zabezpieczenie reaktora od parametrów cieplnych zostało całkowicie wyłączone |
Czy podobna awaria jest możliwa w elektrowni z reaktorem WWER?