1

Rys 1. Schemat powłokowej struktury toru (nie jest to struktura atomu toru)[3].

Nazwa pierwiastka pochodzi od słowa "Thor” (staroskandynawski Bóg piorunów), został odkryty w Szwecji, w 1828r przez J.JBerzelius. Jest srebrno-szarym, radioaktywnym metalem . Tor jest aktynowcem z III grupy układu okresowego. Jest to pierwiastek radioaktywny (o średniej aktywności chemicznej) o bardzo długim okresie połowicznego rozpadu - rzędu 10 mld lat, wykazujący podobieństwo do pierwiastków podgrupy w IV grupie, o własnościach zasadowych (liczba atomowa 90, masa atomowa 232,038). W związkach jest czterowartościowy.

W torze naturalnym prawie 100% stanowi izotop ₉₀Th²³²,który jest izotopem rodnym i z którego wyniku absorpcji otrzymuje się w reaktorze izotop rozszczepialny uranu ₉₂U²³³. Zaś w uranie naturalnym 0,7% stanowi uran rozszczepialny U-235, reszta czyli 99,3% jest dla elektrowni jądrowych nie przydatne.

Tor występuje w dwóch odmianach alotropowych:a (do 1400^oC) i b (powyżej 1400^oC). Odmiana a ma kryształy sześcienne scentrowane krawędziowo, odmiana b kryształy sześcienne przestrzennie scentrowane.

Najważniejsze związki :
-dwutlenek toru ThO₂
oraz łatwo rozpuszczalne w wodzie

Tor jest srebrzystobiałym metalem, niezbyt twardym i ciągliwym o temperaturze topnienia 3500° C, temperaturze wrzenia 4500° C i ciężarze właściwym 11,3 (metal ciężki). Jest odporny na działanie czynników atmosferycznych i kwasów.

-toryt występujący w rejonie Oslo w Norwegii,
-torianit (Th,U)O₂ występujący na Cejlonie.

Towarzyszy też minerałom innych pierwiastków, jak: monacyt (złoża brazylijskie), cyrkon, samarskit.

Ze względu na izotropowa strukturę krystaliczną własności toru nie zależą, tak bardzo jak w przypadku uranu, od sposobu obróbki mechanicznej i cieplnej. W wysokiej temperaturze reaguje z tlenem, wodorem, azotem, węglem i parą wodną. Przy krótkim kontakcie z powietrzem nie ulega utlenieniu w temperaturze pokojowej. Długotrwałe działanie powietrza powoduje matowienie tego metalu. Łatwo rozpuszcza się w kwasach. W związkach występuje na +4 stopniu utlenienia. Jony toru w roztworach wodnych są bezbarwne. Czysty tor metaliczny wykazuje bardzo silne odporność korozyjną na działanie wody, natomiast wodór wywołuje silna korozje toru nawet przy stosunkowo niskich temperaturach. Do temperatury rzędu 500^o C nie stwierdzono korozyjnego działania ciekłego sodu. Zaś w temperaturach 500-700^oC nie stwierdzono oddziaływania z takimi materiałami koszulkowymi jak stal nierdzewna, cyrkon i jego stopy, aluminium, magnez (magnox), tantal, wolfram itp. Ze względu na swą budowę krystaliczną tor jest odporny na działanie napromieniowania w reaktorze, oraz jego własności nie zależą jak w przypadku uranu od obróbki mechanicznej i cieplnej. Tor można obrabiać zwykłymi metodami. Własności fizyczne toru z punktu widzenia jego zastosowania w paliwie jądrowym są korzystniejsze niż w przypadku uranu. Wynika to z jego większej przewodności cieplnej, mniejszego współczynnika rozszerzalności termicznej i mniejszej gęstości.

Tor ma stać się w niedalekiej przyszłości bardzo energetycznym paliwem do elektrowni atomowych oraz w przemyśle optycznym i elektronice. Metaliczny tor stosuje się do powlekania drucików wolframowych w lampach elektronowych i jako adsorbent gazów w aparatach wysokopróżniowych. Szersze zastosowanie ma dwutlenek toru, który służy jako katalizator w procesie otrzymywania syntetycznej benzyny i do wyrobu siatek Auera - wykonanych w 99% z dwutlenku toru i w 1% z dwutlenku ceru, rozżarzających się w płomieniu gazowym i dających intensywne, białe światło.

Tor a Uran

Liczba elektronów: 90                                            Liczba elektronów: 92
Liczba neutronów: : 142                                          Liczba neutronów: : 146
Liczba protonów: 90                                               Liczba protonów: 92

Pauling):.--,1.7                                                        Pauling):.--,1.3
Stopień utlenienia-(+3),+4                                       Stopień utlenienia: +3, +4, +5, +6v
Przewodność elektryczna:66.6*10⁵ 1/(m* )          Przewodność elektryczna: 33.3*10⁵ 1/(m* )
Gęstość (293 K): 11.7 g/cm³                                  Gęstość (293 K): 19.04 g/cm³
Temperatura topnienia: : 1750°C, 2023 K               Temperatura topnienia:1132°C, 1405 K
Temperatura wrzenia: 3800°C, 4073 K                  Temperatura wrzenia:33818°C, 4091 K
Ciepło właściwe: 27,7 (kJ*kg^-1*K^-1)                    Ciepło właściwe: 25,12(20^oC)
Ciepło topnienia: 13.8 kJ/mol                                 Ciepło topnienia: 27.66 kJ/mol
Ciepło parowania: 575 kJ/mol                               Ciepło parowania: 422 kJ/mol
Przewodność cieplna:54 W/(m*K)                         Przewodność cieplna: : 27.6 W/(m*K)

Nuklid	Zasobność [%]	Masa	Spin	Okres półrozpadu	Rodzaj rozpadu	Obraz rozpadu
²²⁶Th	0	226.025	0	30.6m		View
²²⁷Th	0	227.028	3/2	18.72d		View
²²⁸Th	0	228.029	0	1.913y		View
²²⁹Th	0	229.032	5/2	7.34E03y		View
²³⁰Th	0	230.033	0	7.54E04y		View
²³¹Th	0	231	5/2	1.063d	^-	View
²³²Th	100	232.038	0	1.40E10y		View
²³³Th	0	233	1/2	22.3m	^-	View
²³⁴Th	0	234	0	24.1d	^-	View

Nuklid	Zasobność [%]	Masa	Spin	Okres półrozpadu	Rodzaj rozpadu	Obraz rozpadu
²³⁰U	0	230	0	20.8d		View
²³¹U	0	231	5/2	4.20d	EC	View
²³²U	0	232.037	0	70y	,SF	View
²³³U	0	233.04	5/2	1.59E05y	,SF	View
²³⁴U	0.0055	234.041	0	2.47E05y	,SF	View
²³⁵U	0.72	235.044	7/2	7.04E08y	,SF	View
²³⁶U	0	236.046	0	2.34E07y	,SF	View
²³⁷U	0	237	1/2	6.75d	^-	View
²³⁸U	99.27	238.051	0	4.47E09y	,SF	View
²³⁹U	0	239	5/2	23.5m	^-	View
²⁴⁰U	0	240	0	14.1h	^-	View

Grupa	Okres	Liczba atomowa	Liczba masowa	Stan skupienia (20°C,1atm.)
Aktynowce	7	90	232.0381	ciało stałe