Produkcja
Pewne zamieszanie w identyfikacji tych jednostek
wprowadza ich nazwa. Prawdziwa, rosyjska nazwa tych jednostek brzmi Akuła, natomiast
w kodzie NATO są one znane jako klasa Typhoon. Problem polega na tym, że w rosyjskiej
marynarce wojennej służą inne okręty, którym w kodzie NATo nadano nazwę Akuła,
podczas gdy ich właściwa nazwa to Szczuka B.
Plany stworzenia jednostek projektu 941 zostały zatwierdzone w grudniu 1972
roku, a w grudniu 1973 roku rząd oficjalnie zamówił projekt i wykonanie jednostek
klasy 941 Akula. Wykonawcą zostało Leningradzkie Biuro Projektowe. Pierwszy
okręt, TK-208, zwodowano we wrześniu 1980 roku. W latach 1981-1989 zbudowano
łącznie sześć jednostek. Siódma jednostka nie została ukończona. Sformowały
one I Flotyllę Atomowych Okrętów Podwodnych.
Zakładano przezbrojenie jednostek na pociski SS-N-28. Pierwszy okręt tej klasy,
TK-208, został wycofany ze służby w 1992 roku z zamiarem wprowadzenia tych przeróbek.
Został jednak najprawdopodobniej skasowany. W 1997 roku wycofano kolejne dwa
okręty (TK-12 i TK-202). Okres utrzymania zdolności bojowej okrętów klasy Typhoon
jest oceniany na 20-30 lat, jednak wymagane są wtedy przeglądy generalne co
7-8 lat. W przeciwnym wypadku okres przydatności tych okrętów spada do 10-15
lat. W styczniu 2000 roku oświadczono, że trzy okręty klasy Typhoon pozostaną
w linii jako platformy testowe nowych strategicznych pocisków Bark (SS-N 28).
Panuje przekonanie, że Rosja nie posiada więcej niż trzech jednostek zdolnych
do działań bojowych.
Co ciekawe jednostki te wyposażono w pewne udogodnienia dla załogi np. palarnię,
basen kąpielowy!!!
|
kod |
stępka |
wodowanie |
wejście do służby |
wycofanie |
1 |
TK-208 |
3 marzec 1977 |
23 września 1980 |
12 drudnia 1981 |
1992 |
2 |
TK-202 |
1 padździernika 1980 |
26 kwietnia 1982 |
28 grudnia 1983 |
1997 |
3 |
TK-12 |
27 kwietnia 1982 |
17 grudnia 1983 |
27 grudnia 1984 |
1997 |
4 |
TK-13 |
5 stycznia 1984 |
21 lutego 1985 |
29 grudnia 1985 |
- |
5 |
TK-17 |
24 lutego 1985 |
kwiecień 1986 |
6 listopada 1987 |
- |
6 |
TK-20 |
6 stycznia 1987 |
czerwiec 1988 |
4 września 1989 |
- |
7 |
TK-210 |
Budowę anulowano |
- |
- |
- |
Konstrukcja
Duży postęp jaki nastąpił w technologii rakietowych pocisków balistycznych w
latach siedemdziesiątych zmienił charakter misji prowadzonych przez radzieckie/rosyjskie
SSBN. Zwiększenie zasięgu pocisków zlikwidowało konieczność podkradania się
do amerykańskich wybrzeży. Prędkość przestała być znacząca. Okręty mogły operować
z relatywnie bezpiecznych wód w rejonie Morza Barentsa. Istotne stało się dostosowanie
okrętu do długotrwałego przebywania pod wodą bez ruchu, zwiększenia siły ognia.
Jednostki klasy Typhoon wyruszają na 120 dniowe patrole.
Wśród wielu zaskakujących cech tej konstrukcji jest szerokość jego kadłuba wynosząca
około około 23 metrów. Stosunek długości do szerokosci w typowych okrętach nosicielach
wynosi średnio 13:1, a w Typhoonie z powodu takiej szerokości stosunek ów zmniejsza
się do zaledwie 7:1. Wewnątrz znajdują się dwa równoległe kadłuby sztywne o
długości około 130 metrów Duży dwumetrowy odstęp pomiędzy kadłubami wewnętrznymi,
a zewnętrznym chroni okręt przed małymi torpedami ZOP. Każdy kadłub wewnętrzny
posiada osobny reaktor, generatory, turbiny i stanowisko obsługi- w przypadku
całkowitego zniszczenia jednej siłowni okręt dalej może kontynuować misję. Te
cechy sprawiają, że jednostki te są w stanie przetrwać uderzenie co najmniej
jednej torpedy. Centrala umieszczona jest w trzecim krótszym kadłubie sztywnym
(6 metrów długości) umieszczonym tuż pod kioskiem. Taki układ jest niezbędny
do ustawienia peryskopów i masztów, które muszą być umieszczone w linii środkowej
okrętu.
Okręty Typhoon mają działać z zalodzonych akwenów wodnych tak więc usterzenie
rufowe, kiosk posiadają specjalne wzmocnienia, ponadto dziobowe stery głębokości
umieszczone w kadłubie, blisko dziobu mogą być całkowicie chowane.
Okręty tej klasy przenoszą dwadzieścia rakiet balistycznych. Umieszczono je
przed kioskiem zapewne w celu zrównoważenia okrętu. Pociski mogą być odpalane
zarówno spod wody jak i spod lodu.
Uzbrojenie
Każdy okręt SSBN Typhoon przenosi dwadzieścia (a nie jak w poprzednich klasach
szesnaście) rakiet balistycznych SS-N 20 (w sumie 200 głowic jądrowych). Umieszczone
są one przed kioskiem w dwu rzędach po dziesięć rakiet.
SS-N 20 (Sturgeon) są rakietami międzykontynentalnymi o zasięgu do 8300 km.
Każda przenosi do 10 niezależnych głowic MIRV o mocy 100 kT każda. Długość rakiety
wynosi około 16 metrów, średnica w najszerszym miejscu 2,4 m, masa 84 tony.
Podobno trzy jednostki miały być używane jako stanowiska testowe nowych pocisków
strategicznych Bark (SS-N 28).
Okręt klasy Typhoon posiada także dwie wyrzutnie torped 533 mm. i cztery 650
mm. Maksymalny zapas pocisków i torped może wynosić 24 sztuki. Najczęściej na
pokładzie znajdują się torpedy typu 65 (naprowadzające się po kilwaterze celu),
a także rakiety SS-N 15 i inne. Czasami twierdzi się, że na kiosku zlokalizowano
chowaną wyrzutnię rakiet przeciwlotniczych Strieła-3.
Urządzenia elektroniczne
Aktywno-pasywny przetwornik hydrolokacyjny umieszczony jest w dziobie. Układ
pasywnych hydrolokatorów rozmieszczonych wzdłuż burt okrętu. Duże dwie pokrywy
luków, umieszczone po obu burtach za kioskiem wskazują na wyposażenie okrętu
w boje do łączności na bardzo niskich częstotliwościach. Komunikacja jest możliwa
zarówno pod wodą jak i pod lodem. Rozbudowany układ czujników masztowych obejmuje
dwa peryskopy: wachtowy i bojowy, radar kontroli obszaru połączony z pasywnymi
środkami wykrywania, anteny: radiowe- bardzo niskich częstotliwości, łączności
satelitarnej, nawigacji satelitarnej i łączności VHF.
Typ: |
Nosiciel rakietowych pocisków balistycznych, napęd nuklearny |
Liczba zbudowanych: |
6 (siódma jednostka nie ukończona) |
Data wodowania: |
03.1977 - 09.1989 |
Wykonawca: |
Stocznia w Siewierodwińsku |
Wyporność: |
na powierzchni 24,500 ton; podwodna 48,000 ton |
Wymiary: |
długość- 175 metrów (570 stóp); szerokość- 22,8 metrów (75 stóp); zanurzenie- 11,5 metrów (37 stóp). |
Prędkość: |
27 węzłów (50 km/h) w zanurzeniu; 12 węzłów (22 k/h) w wynurzeniu |
Napęd: |
dwa reaktory OK-650 chłodzone wodą, dwie turbiny parowe, |
Moc siłowni: |
2x50,000KM (100,000KM)- 2x190MW; diesel 800 kW |
Uzbrojenie: |
20xSS-N 20 Sturgeon; wyrzutnie: 2x533 (21 cali), 4x650 mm (26 cali); |
czas przebywania na morzu: |
120 dni |
załoga: |
150-160 osób |
maks. zanurzenie: |
400 metrów (1312 stóp). |