941 AKUŁA / SSBN TYPHOON

Produkcja
Pewne zamieszanie w identyfikacji tych jednostek wprowadza ich nazwa. Prawdziwa, rosyjska nazwa tych jednostek brzmi Akuła, natomiast w kodzie NATO są one znane jako klasa Typhoon. Problem polega na tym, że w rosyjskiej marynarce wojennej służą inne okręty, którym w kodzie NATo nadano nazwę Akuła, podczas gdy ich właściwa nazwa to Szczuka B.
Plany stworzenia jednostek projektu 941 zostały zatwierdzone w grudniu 1972 roku, a w grudniu 1973 roku rząd oficjalnie zamówił projekt i wykonanie jednostek klasy 941 Akula. Wykonawcą zostało Leningradzkie Biuro Projektowe. Pierwszy okręt, TK-208, zwodowano we wrześniu 1980 roku. W latach 1981-1989 zbudowano łącznie sześć jednostek. Siódma jednostka nie została ukończona. Sformowały one I Flotyllę Atomowych Okrętów Podwodnych.
Zakładano przezbrojenie jednostek na pociski SS-N-28. Pierwszy okręt tej klasy, TK-208, został wycofany ze służby w 1992 roku z zamiarem wprowadzenia tych przeróbek. Został jednak najprawdopodobniej skasowany. W 1997 roku wycofano kolejne dwa okręty (TK-12 i TK-202). Okres utrzymania zdolności bojowej okrętów klasy Typhoon jest oceniany na 20-30 lat, jednak wymagane są wtedy przeglądy generalne co 7-8 lat. W przeciwnym wypadku okres przydatności tych okrętów spada do 10-15 lat. W styczniu 2000 roku oświadczono, że trzy okręty klasy Typhoon pozostaną w linii jako platformy testowe nowych strategicznych pocisków Bark (SS-N 28). Panuje przekonanie, że Rosja nie posiada więcej niż trzech jednostek zdolnych do działań bojowych.
Co ciekawe jednostki te wyposażono w pewne udogodnienia dla załogi np. palarnię, basen kąpielowy!!!


 

kod

stępka

wodowanie

wejście do służby

wycofanie

1

TK-208

3 marzec 1977

23 września 1980

12 drudnia 1981

1992

2

TK-202

1 padździernika 1980

26 kwietnia 1982

28 grudnia 1983

1997

3

TK-12

27 kwietnia 1982

17 grudnia 1983

27 grudnia 1984

1997

4

TK-13

5 stycznia 1984

21 lutego 1985

29 grudnia 1985

-

5

TK-17

24 lutego 1985

kwiecień 1986

6 listopada 1987

-

6

TK-20

6 stycznia 1987

czerwiec 1988

4 września 1989

-

7

TK-210

Budowę anulowano

-

-

-

Konstrukcja
Duży postęp jaki nastąpił w technologii rakietowych pocisków balistycznych w latach siedemdziesiątych zmienił charakter misji prowadzonych przez radzieckie/rosyjskie SSBN. Zwiększenie zasięgu pocisków zlikwidowało konieczność podkradania się do amerykańskich wybrzeży. Prędkość przestała być znacząca. Okręty mogły operować z relatywnie bezpiecznych wód w rejonie Morza Barentsa. Istotne stało się dostosowanie okrętu do długotrwałego przebywania pod wodą bez ruchu, zwiększenia siły ognia. Jednostki klasy Typhoon wyruszają na 120 dniowe patrole.
Wśród wielu zaskakujących cech tej konstrukcji jest szerokość jego kadłuba wynosząca około około 23 metrów. Stosunek długości do szerokosci w typowych okrętach nosicielach wynosi średnio 13:1, a w Typhoonie z powodu takiej szerokości stosunek ów zmniejsza się do zaledwie 7:1. Wewnątrz znajdują się dwa równoległe kadłuby sztywne o długości około 130 metrów Duży dwumetrowy odstęp pomiędzy kadłubami wewnętrznymi, a zewnętrznym chroni okręt przed małymi torpedami ZOP. Każdy kadłub wewnętrzny posiada osobny reaktor, generatory, turbiny i stanowisko obsługi- w przypadku całkowitego zniszczenia jednej siłowni okręt dalej może kontynuować misję. Te cechy sprawiają, że jednostki te są w stanie przetrwać uderzenie co najmniej jednej torpedy. Centrala umieszczona jest w trzecim krótszym kadłubie sztywnym (6 metrów długości) umieszczonym tuż pod kioskiem. Taki układ jest niezbędny do ustawienia peryskopów i masztów, które muszą być umieszczone w linii środkowej okrętu.
Okręty Typhoon mają działać z zalodzonych akwenów wodnych tak więc usterzenie rufowe, kiosk posiadają specjalne wzmocnienia, ponadto dziobowe stery głębokości umieszczone w kadłubie, blisko dziobu mogą być całkowicie chowane.
Okręty tej klasy przenoszą dwadzieścia rakiet balistycznych. Umieszczono je przed kioskiem zapewne w celu zrównoważenia okrętu. Pociski mogą być odpalane zarówno spod wody jak i spod lodu.

Uzbrojenie
Każdy okręt SSBN Typhoon przenosi dwadzieścia (a nie jak w poprzednich klasach szesnaście) rakiet balistycznych SS-N 20 (w sumie 200 głowic jądrowych). Umieszczone są one przed kioskiem w dwu rzędach po dziesięć rakiet.
SS-N 20 (Sturgeon) są rakietami międzykontynentalnymi o zasięgu do 8300 km. Każda przenosi do 10 niezależnych głowic MIRV o mocy 100 kT każda. Długość rakiety wynosi około 16 metrów, średnica w najszerszym miejscu 2,4 m, masa 84 tony.
Podobno trzy jednostki miały być używane jako stanowiska testowe nowych pocisków strategicznych Bark (SS-N 28).
Okręt klasy Typhoon posiada także dwie wyrzutnie torped 533 mm. i cztery 650 mm. Maksymalny zapas pocisków i torped może wynosić 24 sztuki. Najczęściej na pokładzie znajdują się torpedy typu 65 (naprowadzające się po kilwaterze celu), a także rakiety SS-N 15 i inne. Czasami twierdzi się, że na kiosku zlokalizowano chowaną wyrzutnię rakiet przeciwlotniczych Strieła-3.

Urządzenia elektroniczne

Aktywno-pasywny przetwornik hydrolokacyjny umieszczony jest w dziobie. Układ pasywnych hydrolokatorów rozmieszczonych wzdłuż burt okrętu. Duże dwie pokrywy luków, umieszczone po obu burtach za kioskiem wskazują na wyposażenie okrętu w boje do łączności na bardzo niskich częstotliwościach. Komunikacja jest możliwa zarówno pod wodą jak i pod lodem. Rozbudowany układ czujników masztowych obejmuje dwa peryskopy: wachtowy i bojowy, radar kontroli obszaru połączony z pasywnymi środkami wykrywania, anteny: radiowe- bardzo niskich częstotliwości, łączności satelitarnej, nawigacji satelitarnej i łączności VHF.

Typ:

Nosiciel rakietowych pocisków balistycznych, napęd nuklearny
(wg Rosjan: Ciężkie Podwodne Krążowniki rakietowe).

Liczba zbudowanych:

6 (siódma jednostka nie ukończona)

Data wodowania:

03.1977 - 09.1989

Wykonawca:

Stocznia w Siewierodwińsku

Wyporność:

na powierzchni 24,500 ton; podwodna 48,000 ton

Wymiary:

długość- 175 metrów (570 stóp); szerokość- 22,8 metrów (75 stóp); zanurzenie- 11,5 metrów (37 stóp).

Prędkość:

27 węzłów (50 km/h) w zanurzeniu; 12 węzłów (22 k/h) w wynurzeniu

Napęd:

dwa reaktory OK-650 chłodzone wodą, dwie turbiny parowe,
dwie siedmiopłatowe śruby napędowe
awaryjny silnik diesla

Moc siłowni:

2x50,000KM (100,000KM)- 2x190MW; diesel 800 kW

Uzbrojenie:

20xSS-N 20 Sturgeon; wyrzutnie: 2x533 (21 cali), 4x650 mm (26 cali);
zapas torped i pocisków: 24 sztuki

czas przebywania na morzu:

120 dni

załoga:

150-160 osób

maks. zanurzenie:

400 metrów (1312 stóp).