13 stycznia 2003r, odwiedzamy
Instytut Chemii i Techniki Jądrowej  (ICHTJ)
Adres: ul. Dorodna 16,  03-195 Warszawa,  tel. 811-06-56,  fax: 811-15-32,
  http://www.ichtj.waw.pl

 
Kliknij ikonę fotografii. Rozmiary zdjęć odpowiadają rozdzielczości ekranu (1024 x 768) pikseli.
Rozszerz okno na cały ekran klikając kwadracik w prawym, górnym rogu, by widzieć całą szerokość zdjęcia.
Kliknij ikonę fotografii.

<==( Instytut znajduje się na Żeraniu w Warszawie. W dniu naszej wizyty panowały typowo zimowe warunki atmosferyczne. 

Gromadzimy się na początek w sali seminaryjnej Instytutu, )==>

<==( gdzie czeka na nas zespół wykładowców oraz, zgromadzone tu specjalnie dla nas, instrumenty pomiarowe - opracowane, a w wielu przypadkach także i produkowane, w ICHTJ.
Po krótkim wprowadzeniu przez Prof. Urbańskiego, cykl wykładów rozpoczyna Prof. Dybczyński. Tematem jest analiza aktywacyjna  )==>

<==( Następny wykład zaczął się od słów "Co robi biolog w instytucie techniki jądrowej?" No właśnie - musimy rozumieć jak oddziałuje promieniowanie na komórki żywe, by uchronić się od jego skutków ujemnych, a wykorzystać dla dobra człowieka.  Oglądamy opatrunki hydrożelowe,  słuchamy kolejnego wykładu i rozumiemy lepiej rolę promieniowania jądrowego w procesach technologicznych.)==> 

<==(  Prof. Urbański mówi o izotopowych urządzeniach kontrolno- pomiarowych oraz o szerokiej gamie istrumentów służących do pomiarów promieniowania jonizującego - opracowanych i produkowanych w ICHTJ.  Wkrótce potem demonstruje nam ich działanie. )==>

<==(Oto pierwszy przykład - miernik zapylenia powietrza, którego działanie objaśnia nam Dr Machaj. Powietrze pompowane jest przez filtr, a masa osadzanego na nim pyłu wyznaczana jest przez pomiar osłabienia promieniowania beta. Miernik równocześnie wykonuje pomiary wielu parametrów środowiskowych, a wyniki przesyła do komputera. )==>

<==( Oto dwa inne przykłady: z lewej, radiometr przemysłowo-terenowy, do którego można podłączyć licznik G-M lub sondę scyntylacyjną. Zawiera analizator amplitudy, a wyniki można przesłać do komputera przez łącze RS232. Z prawej, analizator fluorescencyjny umożliwiający pomiar grubości powłok w zakresie do kilkudziesięciu mikronów, uzyskiwanych np. w procesie galwanizacji. (Spróbuj coś takiego zmierzyć inaczej!) )==>

<==( Osobny rozdział, to pomiar stężenia radonu i promieniowania produktów jego rozpadu. Promieniowanie radonu otacza nas nieustannie, ale jego stężenie może być szczególnie duże w kopalniach. Stosowane tam mierniki musza jednak spełniać surowe wymogi przeciwwybuchowe. Właśnie takie produkowane są w ICHTJ )==>
<==(Jedynie ograniczony czas sprawia, że nie możemy zatrzymać się tu dłużej. ICHTJ, to prawdziwy "kombajn" stosowanej fizyki i chemii jądrowej, poczynając od prac badawczych, poprzez różnorodne aplikacje metod i technik jądrowych, a kończąc na  działalności produkcyjnej. Prof. Urbański objaśnia działanie tzw. komory Lucasa;  rozmawiamy o możliwościach dalszego rozwoju naszej współpracy.  )==>

<==(Oto typowy instrument współczesnej fizyki - akcelerator elektronów. Może służyć do badań naukowych. Wyprowadzana w tym celu wiązka skupiana  jest na tarczy, której umiejscowienie widoczne jest w postaci ciemnego krążka na fotografii z lewej strony. Układ wysokiego napięcia, wprowadzanie i przyspieszanie elektronów, to także żywe zastosowanie wiedzy z fizyki. )==>

<==( A teraz fizyka w zastosowaniu do problemów życiowych . Zobacz, że oprócz wyprowadzenia wiązki "na wprost" jest też kołowy elektromagnes zmuszający ją do wykonania 3/4 obrotu i skierowania się w dół. Tam wymuszony jest jej ruch "zamiatający" w lewo i w prawo. (dolna część zdjęcia z prawej, i trójkątny element koloru czerwonego.)  Wiązka pada na przesuwające się u dołu materiały medyczne lub produkty żywnościowe w celu ich sterylizacji.)==>
<==( Pomyślisz może, że ten skład pudeł tu, to jakaś pomyłka. Nie, tablica przed wejściem informuje nas, że jesteśmy w stacji sterylizacji radiacyjnej sprzętu medycznego i przeszczepów. Sterylizacja instrumentów i materiałów medycznych następuje bez  naruszania hermetycznych opakowań. Wiązka elektronów o wysokiej intensywności przenika przez opakowania niszcząc florę bakteryjną, czyli dokonując sterylizacji. )==>
<==( Samego akceleratora nie możemy zobaczyć, bo właśnie trwa naświetlanie. Słuchamy objaśnień i obserwujemy taśmociąg transportujący pudła z materiałami medycznymi. Przesuwają się one ze stałą prędkością  pod "przemiatającą" je wiązką  elektronów o określonej intensywności. Na zdjęciu z prawej - to prawdziwa "stacja rozdzielcza" systemu transportu.)==>
<==(Prędkość przesuwu i intensywność wiązki określają wartość dozy, jaką otrzymuje naświetlany materiał. Wartość ta wyliczana jest wcześniej w oparciu o własności materiałów przeznaczonych do sterylizacji. Cały  system naświetlania kontrolowany jest zdalnie ze sterowni, widocznej na zdjęciu z lewej strony. (Zegar pokazuje jednak, że już blisko pierwsza - musimy wracać na Politechnikę.)
 Na koniec szybkie pamiątkowe zdjęcie - zimno.)==>

Opuszczamy ICHTJ, ale jesteśmy bogatsi o nową wiedzę. Informacje zawarte w tym raporcie, to jedynie bardzo drobny ułamek różnorodnych zastosowań promieniowania jądrowego w  przemyśle, medycynie, rolnictwie, ochronie środowiska, a także np. w  archeologii, geofizyce i kryminalistyce - wszystko to reprezentowane jest w działalności ICHTJ. 
Dziękujemy, Pani Prof. Chwastowskiej za przygotowanie naszej wizyty i wszystkim, którzy poświęcili nam swój czas.  (zdjęcia i tekst. JP)