TABLICA GALTONA - co to jest i do czego służy.

Tablica Galtona jest urządzeniem, które wykorzystujemy do modelowania procesu pomiaru.
Pomiar zaś, jest podstawowym źródłem informacji w naukach przyrodniczych i technice.

    Liczba, będąca wynikiem pomiaru, nie jest jednak nigdy wyznaczona bezwzględnie precyzyjnie. Dlatego rezultat pomiaru musi zawsze zawierać informacje określająca dokładność uzyskanej wartości liczbowej. Bez tej dodatkowej informacji wynik pomiaru może prowadzić do zupełnie błędnych wniosków. (zobacz : *)
    W przedstawionym tu modelowaniu komputerowym pokazane zostaną mechanizmy powstawania błędów pomiarowych, metody oszacowania dokładności pomiarów oraz interpretacja statystyczna wyznaczonych wartości reprezentujących wynik pomiaru i jego dokładność.
    Ruch kulki na tablicy Tablica Galtona w oryginalnym wykonaniu to płyta, na której rozmieszczone jest wiele rzędów kołeczków, Rys.1. Tablica ustawiona jest pionowo bądź nachylona względem poziomu. Z góry spuszcza się kulki, które spadając w dół zderzają się z kołeczkami i ostatecznie wpadają do przegródek umieszczonych w dolnej części tablicy. Wskutek wielokrotnych zderzeń kulki przemieszczają się także w kierunku poziomym.
    Wykonujemy wiec pomiar, czyli spuszczamy kulkę na tablicy Galtona. Najmniejsza działka naszego przyrządu pomiarowego równa jest odległości miedzy kołeczkami w rzędzie.
     

    Proces modelowania możesz uruchomić klikajac TG2003ED - Modelowanie.
    Równocześnie zobaczymy, ze proces powstawania błędów pomiarowych posiada wiele cech wspólnych dla całej klasy procesów statystycznych i wiedza zdobyta przy opisie procesu pomiaru może znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach życia, niekoniecznie dotyczących fizyki. (***)

    =-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-==-=-=-=-=
    (*) Mówi góral do turysty:
    - Panie, ta góra ma sto milionów lat i trzy tygodnie.
    - A skąd pan to wie tak dokładnie? - pyta zaciekawiony turysta.
    - Bo dokładnie trzy tygodnie temu był tu jeden profesor, co mówił, ze ona ma sto milionów lat.

    (**)Modelowanie komputerowe ruchu kulek na tablicy Galtona niczym nie różni się w swej ideologii od funkcjonowania oryginalnej tablicy. Techniczna różnica polega jedynie na łatwości zmiany liczby rzędów "kołeczków" oraz możliwości przyspieszenia szybkości zbierania danych, wykonywania obliczeń i prezentacji wyników.

    (***)Ruch kulki, będący przykładem tzw. błądzenia przypadkowego, należy do klasy procesów stochastycznych czyli takich, których rozwój czasowy opisywany jest przez wartości zmiennych losowych. Innymi przykładami procesów tego typu są: fizyka - nieuporządkowane ruchy cząsteczek cieczy (tzw. ruchy Browna) lub rozproszenia cząstek przechodzących przez ośrodek materialny, elektronika - szumy urządzeń elektronicznych, działania sportowe lub wojskowe - uderzenia pocisków w tarcze, życie społeczne - kroki nietrzeźwego osobnika na ulicy itd. - w naszym przypadku jest to proces powstawania błędów pomiarowych.